ئومێد شیخ کریم
ماموستا "ئومێد شیخ کریم" ناسڕاو به "شیخ ئومێد"، شاعیری کوردی هاوچەرخ، لە رۆژی ۸ تەمووزی ۱۹۶۲ زایەنەی، لە شارە جوانەکەی سڵیمانی لە دایک بوو.
ماموستا "ئومێد شیخ کریم" ناسڕاو به "شیخ ئومێد"، شاعیری کوردی هاوچەرخ، لە رۆژی ۸ تەمووزی ۱۹۶۲ زایەنەی، لە شارە جوانەکەی سڵیمانی لە دایک بوو.
(۱)
لەدورەوەسەیرم مەکە
تەنیا ڕوناکیم ئەبینیت
خۆئەستێرەدورەکانیش
ڕوناکایی خۆیان هەیە
بەڵام هێندەی مۆمێک
جەستەم گەرم ناکاتەوە
لەدورەوە
هێندە نامەم بۆمەنێرە
ڕاستەچاوم ڕوناک ڕوناک
ئەکاتەوە
بەڵام هێندەی ئاوێزانێک
ئازارم بیر ناباتەوە
(۲)
ئەم ئێوارەیە کەهاتم
ناڵێم قاوەیەکی گەرمم بەرێ
هەستێکی گەرمم پێبەخشه
هەتاگەرمتر ببمەوە
ناڵێم چایەکی شیرین
نیگایەکی هەنگوینیتم
بۆبکە پەرداخی چاوەکانمەوە
هەتاکو وشیار ببمەوە
زەردەخەنەیەکی ئەفسوناوی
بچرپێنێت بەگۆیی ڕۆحما
ببێت بەهەوێنی شیعر
ببێت به هەتوانی برین
ماچێک خەمەکانم کاڵ کاتەوە
ئاوێزانێک بیرکردنتم بیرباتەوە
(۳)
ڕۆژێک وتیان
بۆ بێدەنگیت
ئەگەر هەروا بێدەنگبیت
هیچ نەڵێیت
ڕەنگە بێدەنگیەکەت
سەرتبخوات
ڕۆژێک وتیان
بێدەنگبه
ئەگەربێتو هەروا زۆربڵێبیت
بێدەنگ نەبیتن
زمانت لەبنا ئەبڕین
ڕەنگە لەسەرچەنەبازی
زمانی خۆت سەرتبخوات
(۴)
ئەڵێن ئالودەبون
دەردێکی بێکۆتایە.
کوشندەیە،
هیچ کات دەربازبونی نیە
هەریەک بەجۆرێک گرتوەیەتی
پێی مردوە
یەکێک بەتام
یەکێک بەرەنگ
یەکێک بەبۆ
منیش بەتۆ
(۳)
هێندە بیانو بۆنەهاتن دروست مەکە
ڕەنگە منیش چیتر
باوەڕبەبیانوەکانی تۆ نەکەم
ڕەنگەژیان
هێندەی بەبەرەوەنەمابێت
لەژوانیکا جاریکیتر
قاوەیەکی شیرین
بۆتاڵی ژین بگرینەوە
ڕەنگەتۆتاقەتت نەبێت
جاریکیتر گوێ لەشیعریکی من بگریت
بەدیاروشەکانیەوە
دەرگای بیرکردنەوەوخەیاڵ
لەهزرتا بکریتەوە.
(۴)
دوێنێ داوای دیاریەکت
لێکردم
شەوی ئەمشەو
بیرکردنەوەلەخەوی شیرینی کردم
نەمئەزانی چیت بۆبێنم
شایەنی گەورەیی تۆبێت
وتم گیانم، گیان هی خۆتە
چۆن ئەبێت بۆخۆتی بێنم
وتم دڵمت پێ ئەبەخشم
ئەویش بۆدیاری دەستنایە
چونکە ئەوییش بەتەنیا، خۆتی تیایە
وتم دووچاوی شیرینم
واز لەدنیابینین بێنە
چۆن دڵم دێت
کەئەویش تۆی پێ ئەبنیم
وتم هەستم
لەوڕۆژەوی تۆم ناسیوە
هەستوهۆشم لایخۆم نیە
هەمویت بۆخۆت دزیوە
وتم ئەی ڕۆح
ئاخر ڕۆحیش لەلای خوایە
ئەویش بۆبەخشین دەستنایە.
(۵)
دوێنێ داوای دیاریەکت
لێکردم
شەوی ئەمشەو
بیرکردنەوەلەخەوی شیرینی کردم
نەمئەزانی چیت بۆبێنم
شایەنی گەورەیی تۆبێت
وتم گیانم
گیان هی خۆتە
چۆن ئەبێت بۆخۆتی بێنم
وتم دڵمت پێ ئەبەخشم
ئەویش بۆدیاری دەستنایە
چونکە ئەوییش بەتەنیا
خۆتی تیایە
وتم دووچاوی شیرینم
واز لەدنیابینین بێنە
چۆن دڵم دێت
کەئەویش تۆی پێ ئەبنیم
وتم هەستم
لەوڕۆژەوی تۆم ناسیوە
هەستوهۆشم لایخۆم نیە
هەمویت بۆخۆت دزیوە
وتم ئەی ڕۆح
ئاخر ڕۆحیش لەلای خوایە
ئەویش بۆبەخشین دەستنایە.
(۶)
هەموجارێک کەمامۆستا
باسی جیهان بینی ئەکرد
ئەیوت دنیا
بچوک بچوک ئەبێتەوە
دڵخۆش ئەبوم
وام ئەزانی
چاوم پێت ئەکەوێتەوە
(۷)
وەرە بالەنزیکەوە ئاشناتبم
ترسی دەستنوێژی عەشقتنەبێت
نەک عەشق
ئێستا دەنگی دەهۆڵیش
لەدورەوە خۆش نیە
ژن
...
وەرە باتێر تێر بۆنتکەم
سیەکانمی لێپڕکەم
تابەبۆنی هەناسەی تۆ
بمناسنەوە
ژن
...
لەپەراسوم نا
نازانم لەکام بەشی جەستەم دروست بویت
دەس بۆهەربەشێک دەبەم
بونی تۆ هەستپێئەکەم
ژن
...
لەکەشوهەوایەکی ئاڵۆز دەچیت
ڕۆژێک تەڕوپڕبارانی میهرەبانیت
ڕۆژێک وەکوساڵێکی
وشکو بیبارانیت
پڕلەقاتوقریو گرانیت
ژن
...
ڕۆژێک ئەبیت بەپەروانەو
لەدەوری مۆمێک ئەکەڕێیت
ڕۆژێک دەبیت بەمۆمو
دەیان پەپولە
باڵەکانیان بەتیشکی ڕوت
هەڵەکروزێت
ژن.
(۸)
لەوساتەوەی تۆم لەلانیت
لەجیاتی خەو
هەمووشەوێک
وەنە وزی مەرگ ئەمباتەوە
چاوەڕوانی
وەک بەدمەستێک جێمناهێڵێ
تاتەواو کەیل ومەستئەبێت
تادواپێکی
مەستبونی خۆی
لەشەرابی ڕۆحی ماندوم
ئەخواتەوە.
(۹)
سەیرنیە بەلامەوە
چۆلەکەببێت بەواشەو
کۆترەشینکە لێیبترسێ
مەڕببێ بەگورگی هارو
گەماڵە بۆر لێیبترسێ
خەمخۆری شار
بێداڵدەبێ
کەسێک نەبێ لێیبپرسێ
ئەم وڵاتە
تێکەڵ بونێکی سەیر تێکدراوە
هیچ شتێک
لەجێگای خۆیدانەماوە
نەبەرد
لەجێگای خۆی سەنگینە
نەگیا
لەسەربنجی خۆیدا ڕواوە
سەیرنیە بەلامەوە
گورگ ببێتەهاوڕێی سەگ
بەبەرچاوی شوانەوەمامەڵە
بەمەڕەوە بکرێ
لەبری تاوس لەماڵاندا
قەلەڕەشکە بەخێو بکرێ
گەورەخائین
بەسەرۆکو میرو پاشا ناوببرێ
ئەم وڵاتە
وەک ماڵۆچکەی دەستی منداڵ
بەسەریەکدا تێکدراوە
نەبەرد
لەجێی خۆی سەنگینە
نەگیا
لەسەربنجی خۆی ڕواوە
(۱۰)
کاتێ کەهاتمە دنیاوە
وەک مناڵێکى چەتونو بزێو
بێئەوەی بەخۆم بزانمم
هەڵزنام بەدارسێوی ژیانا
دە ستم بۆهەرسێوێک ئەبرد
یان کاڵوکرچونەگەیو
یان کرمۆڵبوو
یان بێکەڵکو ڕزیوبو
ناتوانم وابمێنمەوە
ناشتوانم بێمە خوارەوەو
لەژیان پەژیوان ببمەوە
وائێستابەسەرئەمچڵە باریکەوە
نازانم کەی بەرئەبمەوە
...لەبری سێو
کرمەکان
هاتونەتە ناورۆحمەوە
ئێستا ناخی خۆم کرمۆڵه
کرمی دوودڵیورارایی
دوودڵی
لەنێوانی ژیان ونەژیانا
ئێستاکە لەکامیانام
لەنێوان چونو نەچونا
لەنێوان بونونەبونا
دوودڵم لەهەمووشتەکانی
پێچەوانەی یەکتری ژیان
کرمی گومان
گومان لەسێوەکانی تەنیشتم
گومان لەباخەوانەکه
گومان لەومناڵانەى
بەرد ئەگرنە سێوەکان
لقی درەختەکان ئەشکێننەوە
بۆبەربونەوەى سێوێک
تاهەست بەتامی سەرکەوتن بکەن
من ئەزانم
ئەگەرئاوابمێنمەوە
کرمەکان ناخم ئەخۆن
قاوغیکی بەتاڵ
وەک پشتی کیسەڵێکى مردارەوەبوی بیابان
ئەگەربشکەومەخوارەوە
وەک دڵۆپێک ئاو کەلەشوێنێکى بەرزەوە
وەک هەڵماتەشوشەی ناوئاگر
ئەبم بەسەدان پارچەوە
تازەئەکرێت لەژیان
پەژیوان ببمەوە؟؟؟
(۱۱)
پشتێکی ڕوت
شەرواڵێکی لەکونجێکدافڕێدراو
تەنافێک بۆهەڵواسین
تەنەکەیەک بۆ میزوگوتێکردن
قوتابخانەوپەیمانگایەک
بۆفێربونی خیانەتکردن
چەند ئامێرێک
بۆئابڕووئەتک کردن
چاوی زەقی جەلادێک
بۆتۆقاندن
قامچیەک بۆداپڵۆسین
بڵندگۆیەک
بۆ پیاهەڵدان
زیندانێکی زۆرگەورە
ناومان لێناوە نیشتیمان
(۱۲)
من حەزم ئەکردئەوشەوە
تەواو نەبوایه
شەوی یەڵدا
لەچاویا سەعاتێک بوایه
حەزم ئەکرد
روحی شەکەتوماندوم
چرابوایه
تاکوبەرپێت روناک بوایه
لەبەردەمتا بسوتایه
ئەوشەوە
شەکری لێوت
تاسپێدە
لەسەرپیاڵەی خۆزگەمبوایە.
(۱۳)
لەبێتۆیی
خەریکە مناڵ یٔەبمەوە
لەچۆڵەوانی یٔەترسم
ساتەکانی بێدەنگی
ئەمترسێنێ
لەتاریکی شەوئەترسم
لەترسا نا لەبەرخۆمەوە
گۆرانیەکان ئەڵێمەوە
تالەبیر خۆمی بەرمەوە
هەردۆعایەک لەنەنکمەوەفێربوم
هەرئایەتێک لەسەرەتایی
خوێندومە لەبەرخۆمەوە ئەیڵێمەوە
هەموشتێک ئەبێتە تارمایی
هەمو تارماییەکیش مێردەزمەی تۆقێنەرە
ئەودرەختەی باخەکەمان
چەندساڵە لەسێبەریا دائەنیشم
شەوان جوڵەی گەڵاکانی
ئەمترسێنێ
ئەوتەنافەی چەندین ساڵە
دایکم جلەکانی پیا هەڵئەخات
شەوان
لێم ئەبێتەتەنافی مەرگ
ئەمترسێنێ
ئەوپشیلەیەی دەیان ساڵه
بۆتە هاوڕێی هەمیشەیمان
شەوانی تەنیایی
لێم ئەبێتە جنۆکەو ناوێرم سەیری چاوەکانی کەم
ئەمترسێنێت
چەند قێزەونەتەنیایی
ئەوژورەی تیایا ئەژیم
تابلۆی سەردیوارەکان ئەمترسێنن یەکێکیان هەڕەشەم لێئەکات
یەکێک بەڕقەوەسەیرم ئەکات
یەکێکیان قاقا بەڕوم پێدەکەنێ
زمانم لێدەرئەهێنێ
وێنەهاوڕێ شەهیدەکەم
چوارچێوەکەی پڕپڕئەبێت
لەخوێن خوێن دایئەپۆشێ
تابلۆی ڕوباری سەردیوارەکە
پڕپڕئەبێت لەئاو
بەدیوارەکەدادێتە خوارێ
هەموژورەکە داگیرئەکات
هێدی هێدی واهەستەکەم
خەریکە ئەمخنکێنێ.
گڵاڵەکردنی ئەم بابەتە: #زانا_کوردستانی
