واژه های تلنبار شده

 

عنوان مجموعه اشعار : هاشور ۱
شاعر : سعید فلاحی


عنوان شعر اول : دهان
دهانم را هم ببندند
باز واژه های تلنبار شده
بسیارند در حلقم 
و در هر شعر ام
تنها تویی که
از دهانم بیرون می‌آیی


عنوان شعر دوم : تن
بر تن دارم
پیراهنی از اندوه
که روزگار
بر تن من دوخته است


عنوان شعر سوم : گیسو
در گیسوان تو 
زندانی شده است
نسیم بهاری
آزاد نخواهد کرد
هیچ اردیبهشتی
عطر گیسوانت را


#سعید_فلاحی (زانا کوردستانی)

نقد این شعر از : انسیه موسویان

آقای سعید فلاحی، شاعر خوش ذوق و پرکار، سه شعر کوتاه شما را خواندم. مروری هم بر سروده های پیشین شما داشتم. در سروده هایتان فراز و فرود بسیار وجود دارد. گاه شعرهای بلند سروده اید و گاه به کوتاه سرایی روی آورده اید. 
کوتاه سرایی در شعر فارسی، پیشینه ای طولانی دارد. در ادبیات کهن قالب هایی چون رباعی، دوبیتی، نوخسروانی را داشته ایم و به جز آن « مفردات»، « تک بیت ها» و «شاه بیت ها» نیز اگرچه به عنوان قالب مستقلی شناخته نشده اند، همواره مورد توجه و اقبال بوده اند.
اما موج کوتاه سرایی در قالب های نسبتاً جدید و ابداعی در سال های اخیر بسیار داغ بوده است. در عصر حاضر به دلیل گسترش تکنولوژی، در سراسر جهان توجه و اقبال گسترده ای به کوتاه نویسی شده است. قالب هایی چون: طرح، طرح واره، هایکو، پیرسکه و سه گانی از جمله این قالب ها هستند.
حقیقت آن است که کوتاه سرایی با شتاب وحشتناک زندگی امروز، بسیار سازگار است. موج گسترده و خروشان تک بیت ها، سطرهای برگزیده ای که شاعران مختلف در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی با دیگران به اشتراک می گذارند، به خوبی موید این مطلب است. امروزه به جز مخاطبان خاص، کمتر کسی حوصله ی خواندن منظومه های طولانی را دارد. فرصت آدم ها اندک است و آن ها به جای خواندن کتابی چند ده یا چند صد صفحه ای از یک شاعر یا دیوان های قطور، ترجیح می دهند بیتی و سطری درخشان یا گزیده را بخوانند، به خاطر بسپارند و احیاناً با دیگران به اشتراک بگذارند. بدیهی است که این شتابزدگی می تواند دارای آسیب هایی نیز برای حوزه ی ادبیات باشد؛ اولین آسیب آن شاید این باشد که این مطالعه ی شتابزده و گذرا، فرصت عمیق شدن و ژرف اندیشی را از مخاطب می گیرد و او را سطحی و ساده انگار بار می آورد. به علاوه برخی از شاعران جوان و کم تجربه نیز با خواندن چنین آثاری، دچار این تصور می شوند که سرودن شعر کوتاه به آسانی امکان پذیر و میسر است و بدون مطالعه ی عمیق و کسب تجربه، در این وادی قدم می گذارند. امیدوارم شما هم به این نکته توجه و تأمل داشته باشید.
دوست عزیزم خانم کردبچه در نقدی بر اشعار قبلی تان پیرامون مهم ترین ویژگی شعر کوتاه که همان ایجاز است، نکاتی را متذکر شده بودند. می خواهم اینجا دوباره شما را به آن نکات ارجاع دهم. به ویژه در مورد شعر اول و دومتان که با وجود کوتاهی، موجز نیستند و هنوز کلمات و سطرهایی دارند که قابل حذف اند. به عنوان مثال:
دهانم را هم ببندند
باز واژه های تلنبار شده
بسیارند در حلقم 
و در هر شعر ام
تنها تویی که
از دهانم بیرون می‌آیی
من این شعر را به این صورت بازنویسی کرده ام:
واژه های تلنبار شده
بسیارند در دهانم
تنها تویی 
که با هر شعر
از دهانم بیرون می‌آیی
( کلمه ی حلق را هم اینجا خیلی نپسندیدم و با دهان جایگزین کردم)
همینطور شعر دوم شما:
بر تن دارم
پیراهنی از اندوه
که روزگار
بر تن من دوخته است
این شعر هم در عین کوتاهی، حشو دارد و به نظرم سطر سوم و چهارم آن زاید است. اما با حذف این دو سطر در مجموع 2 سطر باقی می ماند که شاید ساختار شعری کاملی نداشته باشد و به جمله ی قصار بیشتر شباهت یابد.
 شعر سوم شما شعر کامل و زیبایی ست و تصویر شاعرانه و تخیل خوبی هم دارد. اما به نظرم جا به جایی ارکان جمله و پس و پیش کردن کلمات( که شاید برای ایجاد موسیقی و متمایز کردن کلام از نثر انجام داده اید) زبان شعر از صمیمیت دور کرده و اتفاقا همان موسیقی طبیعی کلمات را هم از آن گرفته است. به نظرم این شعر خیلی صمیمی تر و دلنشین تر می شد اگر این گونه می نوشتید:
نسیم بهاری
در گیسوان تو
زندانی شده است؛ 
هیچ اردیبهشتی
عطر گیسوانت را
آزاد نخواهد کرد...

 

منتقد : انسیه موسویان

 

متولد اول مرداد 1355 در مشهد کارشناس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه علامه طباطبائی شاغل در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با سمت کارشناس مسئول ادبیات کودکان و نوجوانان از سال 1374 تا کنون